ΕΠΟΠΤΕΙΑ: Το Ισλάμ στην Ευρώπη

Στη Σώτη Τριανταφύλλου
με ιδιαίτερη εκτίμηση 

1. Είναι το ισλάμ απειλή για την Ευρώπη;

Ο μουσουλμάνος Ινδός καθ. της Πολιτικής φιλοσοφίας και βουλευτής του Εργατικού κόμματος στην Αγγλία Μπικού Παρέκ (Bhikhu Parekh) υποστηρίζει ότι το ισλάμ γενικά δεν απορρίπτει τις ευρωπαϊκές αξίες όπως την ισότητα (όχι των δύο φύλων αλλά των ανδρών), την ειρηνική διευθέτηση των διαφορών, τον σεβασμό της πλειοψηφίας. Αλλά υπάρχουν σημεία ριζικής αντίθεσης, κυρίως στις «πρακτικές». Για παράδειγμα, οι μουσουλμάνοι στην Βρετανία δέχονται την απαγόρευση κλειτοριδεκτομής και πολυγαμίας, αλλά δεν δέχονται να τρώνε παρά μόνον κρέας χαλάλ, να ζητούν μουσουλμανικά ρούχα για τα κορίτσια και τις γυναίκες, και βέβαια να έχουν γάμους που ορίζουν μόνον οι γονείς. Η ισότητα των δύο φύλων είναι ένα μεγάλο σημείο τριβής, διότι τα κορίτσια των μουσουλμάνων  στην Αγγλία το δέχονται με ενθουσιασμό και αυτό εξοργίζει τους γονείς τους.

Το μεγαλύτερο όμως πρόβλημα, κατά τον καθηγητή Παρέκ,  ξεκινάει από τη βαθειά πίστη των μουσουλμάνων ότι το ισλάμ είναι απολύτως υπέρτερο όλων. Έτσι, δέχονται μεν την πολυπολισμική κοινωνία αφού τους επιτρέπει να κρατούν την πίστη τους, αλλά την απορρίπτουν διότι δεν δέχεται την υπεροχή του ισλάμ και εκθέτει τα μουσουλμανόπαιδα σε επιδράσεις της κοσμικής κουλτούρας.

2. Πόσοι νόμιμοι μουσουλμάνοι ζουν στην Ευρώπη

Οι περισσότεροι νόμιμοι κάτοικοι σε χώρες της Ευρώπης ζουν στη Ρωσία (14 εκ., 10% του πληθυσμού), στη Γερμανία (4.8 εκ, 5,8%) και στη Γαλλία (4,7 εκ, 7,5%). Στη Βουλγαρία ζουν 1.020.000 αλλά αποτελούν το 13,7% και στην Ολλανδία 1 εκ (6%). Στη Βρετανία ζουν 2.960.000 ήτοι το 4,8% του πληθυσμού, στο Βέλγιο 630.000 (5,9%) στην Αυστρία 450.000 (5,4%) στην Ελλάδα 610.000 (5,3%) ενώ στην Ιταλία 2,220.000  (3,7%) Στην Κύπρο υπολογίζονται σε 280.000 που όμως συνιστούν το 25,3%.

Οι μουσουλμάνοι έχουν υψηλό ρυθμό γεννητικότητας, ώστε υπολογίζεται ότι, χωρίς το κύμα μετανάστευσης που έχει ξεσπάσει,  το 2030 θα αποτελούν πάνω από το 8%  του ευρωπαϊκού πληθυσμού, ενώ το 2010 συνιστούσαν το 6%.  Η μεγάλη γεννητικότητα εξηγεί γιατί η μέση ηλικία των μουσουλμάνων της Ευρώπης είναι 32 ετών ενώ των Ευρωπαίων 40.

Οι ιθαγενείς πληθυσμοί δεν είναι εύκολα δεκτικοί προς τους μουσουλμάνους. Σε έρευνα του 2016 προέκυψε ότι 72% των Ούγγρων δεν τους θέλει στη χώρα τους, 69% των Ιταλών, 66% των Πολωνών, και το 65% των Ελλήνων. Αντίθετα, μόνο το 29% είναι αρνητικοί στη Γερμανία, τη Γαλλία και την Αγγλία. Ο γεννημένος εκτός της χώρας πληθυσμός της Γερμανίας είναι κυρίως Τούρκοι υπήκοοι (άρα είναι και Κούρδοι), Ιρακινοί και Βαλκάνιοι. Στη Γαλλία αντίθετα, προέρχονται από τις πρώην γαλλικές αποικίες της Βόρειας Αφρικής.

3. Η σύνδεση τρομοκρατίας και εγκληματιών

Έχει επισημανθεί η διασύνδεση τρομοκρατίας και ποινικών. Όπως δείχνουν τα στοιχεία του Διεθνούς Κέντρου Αντι-Τρομοκρατίας, τουλάχιστον ο ένας στους τέσσερεις τζιχαντιστές είναι ή υπήρξε εγκληματίας του κοινού ποινικού δικαίου. Και στη μεγάλη τους πλειοψηφία είναι ναρκομανείς. Η σύνδεση τρομοκρατών και ληστών με το παράνομο εμπόριο όπλων στις ευρωπαϊκές χώρες, είναι εξαιρετικά αναπτυγμένη.

Ειδικότερα στο Βέλγιο, χώρα που έχουν ως κρησφύγετο πολλές ομάδες τρομοκρατών, η ισλαμική τρομοκρατία άρχισε στη δεκαετία 1970-80, με σειρά επιθέσεων παλαιστινιακών τρομοκρατών εναντίον Εβραίων. Ακολούθησε η εισβολή των τζιχαντιστών στην Ευρώπη, και τα δεδομένα της τρομοκρατίας άλλαξαν . Οι αρχές εστιάζουν την προσοχή τους σε νέους στόχους: 1) στα οικονομικά της τρομοκρατίας, και ιδίως στο ρόλο των οργανώσεων που χρησιμοποιούν «για ανθρωπιστική βοήθεια» στους μετανάστες το προϊόν εράνων, 2) στους κήρυκες μίσους (ιμάμηδες και μη), 3) σε όσους πηγαίνουν στη Μέση Ανατολή και έπειτα από λίγους μήνες επανέρχονται, έχοντας προσηλυτιστεί και εκπαιδευθεί. Ακόμη, βασικός είναι ο τομέας όπου ελέγχεται ο προσηλυτισμός νεαρών εγκλείστων από εκπαιδευμένους δασκάλους του Κορανίου. Εξετάζεται επίσης με ιδιαίτερη προσοχή η περίπτωση να χρησιμοποιήσουν οι τρομοκράτες στο άμεσο μέλλον χημικά όπλα, όπως και ο κίνδυνος από χάκερς.

4. Πόσο απειλεί την Ευρώπη η τρομοκρατία;

Η Ευρώπη στο σύνολό της έχει πρόβλημα, διότι οι πολιτικές ηγεσίες της φαίνονται να μη μπορούν να σηκώσουν το βάρος της πολιτιστικής κληρονομιάς των χωρών τους. Συχνά μάλιστα, δίνεται η εντύπωση ότι οι πολιτικές ηγεσίες θα ήθελαν να ξεχαστεί ο πολιτισμός ως ζωτική δύναμη παρέμβασης και διαμόρφωσης πραγμάτων, και να μείνει μόνο ως τουριστικό αγαθό. Το ζητούμενο για τα εξαπτέρυγα του κομματικού σχεδιασμού είναι: μια χώρα με τον πολιτισμό της μέσα στα μουσεία, ένας πολιτισμός-μνημείο, ένας πολιτισμός-ερείπιο, κατάλληλος μόνο για τουρίστες, χωρίς φωνή, χωρίς κινήσεις ζωής.